29 September, enkele dagen na de herfstevening, is het de feestdag van de aartsengel Michaël. Hoewel het feest van Michaël in de vroege herfst wordt gevierd, behoort deze feestdag toch met die van Sint Maarten en Sint-Nicolaas tot de drie feesten, die ertoe bijdragen kinderen op het kerstfeest voor te bereiden.
Michaël is een van de aartsengelen en de overwinnaar van de draak. Het Michaëlsfeest is het zinnebeeld dat de mens met zijn bewustzijn wakker moet zijn om het kwaad in de wereld te doorzien en te bevechten. De krachten van de geest in iedere mens worden op dit feest aangesproken.

In de Openbaring van Johannes wordt verteld dat er een strijd in de hemel plaatsvond. Michaël en zijn engelen vochten tegen de draak en zijn aanhangers. ‘En de grote draak, de oude slang, die ook duivel en satan wordt genoemd en die de wereld verleidt… werd overwonnen en uit de hemel in de diepte gestort.’
Hiermee overwon de aartsengel Michaël de machten van de duisternis.
De feesttijd van Michaël is een oproep aan de mensen deze machten te herkennen en een halt toe te roepen.
Er zijn ontelbare legenden uit vroeger eeuwen die vertellen over de daden van Michaël. Ook in de schilderkunst zijn vele afbeeldingen te zien van Michaël met zijn zwaard, als engel of als ridder.
Sedert de middeleeuwen, toen de ridders zich inzetten voor de verbreiding van het christendom, is de legende van Joris bekend. Zonder angst trok de ridder Joris erop uit om tegen de draak te vechten. Hij overwon het monster met zijn lans en bevrijdde daardoor de koningsdochter, die aan de draak opgeofferd zou worden. Met deze daad verricht Joris op aarde, wat Michaël in de hemel verrichtte. Joris geeft ons het beeld van de moed die nodig is om gemeenheid, lafheid, egoïsme en onwaarheid te overwinnen.
Een kroniek uit de Duitse stad Spiers bericht over de bedevaartstochten die omstreeks het midden van de vijftiende eeuw door groepen van honderdvijftig tot tweehonderd pelgrims werden ondernomen. De mannen, jongens en kinderen gingen op weg naar een aan de aartsengel Michaël gewijde offerplaats op de Mont Saint-Michel in Frankrijk. Op de banier die ze met zich meedroegen waren Michaël en het wapen van de stad afgebeeld.

 Michaëlsrecepten

Recept St. Michael’s Bannock

180 gr. gerstebloem, 180 gr. havermeel, 180 gr. roggemeel, 135 gr. bloem, 1 theelepel zout, 4 afgestreken theelepels baking soda, 625 ml karnemelk, 3 eetlepels honing of bruine suiker, 2 eieren, 250 ml. slagroom, 4 eetlepels gesmolten boter

Meng de gerst, haver en rogge. Voeg bloem en zout toe. Mix de karnemelk met de baking soda en voeg dit mengsel bij het meel. Roer de honing erdoor. Doe het op een met bloem bestoven plank en kneed het goed door. Voeg evt. nog wat karnemelk of bloem toe.

Verdeel het deeg in tweeën en rol elk deel tot een cirkel van 20 cm doorsnee ( ongeveer 1 cm dik).

Verwarm een grillpan of een koekenpan.

Meng ondertussen de eieren, room en gesmolten boter. Smeer één van de bannocks in met het eimengsel en doe hem met de ei-zijde onder in de pan. Als de onderzijde bruin is, smeer dan de bovenkant in met eimengsel en draai de bannock om. Herhaal dit smeren en bakken tot elke zijde drie keer gebakken is. Doe hetzelfde met de andere bannock. Serveer warm met boter en honing.

Bramen

Volgens een oud Iers verhaal kun je bramen niet meer eten na 29 september. Toen Lucifer verjaagd werd uit de hemel door Sint Michaël, landde hij in een braamstruik. Hij vervloekte toen de braamstruik, zodat de bramen bitter werden. Het is een traditie om op die dag lekkernijen van zwarte bramen te eten: taartjes, koekjes en zwarte bramenjam op scones.

Tafelversiering

Versier de tafel met mooi gerangschikte vruchten en groenten, gekleurde bladeren en bloemen ertussen.
Kransjes om de borden van kastanjes, rozenbottels, blaadjes.
Van te voren poppetjes en beestjes maken van eikels en kastanjes.
Een zonnebloem in een drijfschaal is heel decoratief.

De feestverlichting van de tafel

Heel sfeervol zijn lantarentjes van fotokarton en en/of transparantpapier. Beplakken met gedroogde bladeren, bloemen en grassen, of snippers van zijdevloei.
Of: jampotjes beplakken met snippers zijdevloei. Waxinelichtjes erin.